#9 Waarom alleen affirmaties toepassen niet werkt voor mindset verandering

Vandaag in deze podcastaflevering wil ik het met je hebben over… Het kapot affirmeren voor mindsetverandering en dat dat niet werkt als je het verkeerd toepast. Voordat we een deep dive maken in deze podcast: wat zijn eigenlijk precies affirmaties? Affirmaties zijn een soort mantra, iets wat je vaak tegen jezelf herhaalt over een positieve gedachte, wat je graag wilt bereiken of wat je graag wilt zijn.

Dus bijvoorbeeld: ‘ik leef in het moment’, ‘ik ben mooi’ en ‘ik ben trots op mezelf’. Het kan zijn dat je die gedachte nog niet gelooft over jezelf en dat je dat wel graag wilt geloven. En welk beeld we dan hebben over affirmaties is dat we dan ‘s ochtends vroeg opstaan, een boekje hebben, of bijvoorbeeld een briefje aan het spiegel hangen, en dat dan heel vaak tegen onszelf zeggen ‘ik leef in dit moment’, ik ben mooi en ik doe ertoe’. En dat we het dan vanzelf gaan geloven. Laat ik vooropstellen dat affirmaties heel erg krachtig zijn, maar dan moet je het wel juist toepassen. En hoe je dat doet, dat leg ik je uit in deze podcast. Mocht je mij nog niet kennen, ik neem je heel even mee in mijn verleden, want affirmaties heb ik zelf ook veelvuldig gebruikt. Ikzelf ben jarenlang gepest geweest, echt vanaf de kleuterklas af aan, tot aan mijn vervolgstudie, dus ruim 20 jaar.

Dit is geen tranentrekkend verhaal, geen zorgen. Maar dat je even iets meer beeldvorming hebt over hoe mijn eigen mindset was. Ik heb namelijk 20 jaar lang aangehoord gekregen “Iris, je doet er niet toe, je bent niet mooi, je mag er niet zijn, niemand gaat je leuk vinden, je gaat geen relatie krijgen…”. Je kunt je voorstellen – zonder daar nog heel veel dieper op in te gaan – als iedereen dat tegen je vertelt, niet één persoon, maar heel de school, 20 jaar lang, en ook mensen die je niet eens kent, dat dat heel veel doet met je mindset. Dus ik had een hele negatieve mindset, een heel negatief zelfbeeld over mezelf. Dan kon ik wel tegen mezelf zeggen ‘Goh Iris, je bent prachtig en je doet er toe”. Maar daar geloofde ik natuurlijk geen snars van. Dan werkt het niet. Dan voel je het niet. Dan gaat het niet voor je werken. Wat er dan gebeurt is dat je dan een week lang die affirmaties voor jezelf opleest. Dat je dat gaat doen en dat je denkt, ‘nou, ik merk geen verschil. Het werkt niet’. Het is ook niet gek als iedereen op je heen de hele tijd blijft vertellen dat het niet waar is. En dat heeft alles te maken met je conditionering. 

Een conditionering is alles wat jij meemaakt in het verleden. Dus alles wat jij gelooft als waarheid. Dus alles wat die pesters zeiden tegen mij; ik geloofde dat. Dat was in mijn kern. Ik geloofde dat in mijn ziel. Dat ik lelijk was, dat ik er niet toe deed. Maar jij weet het dus natuurlijk gelukkig ook, dat dat niet de reële waarheid is. Dat is me aangepraat. Dus aan die conditionering, daar moest ik wat aan gaan doen.

Het perfecte voorbeeld daarin is Sinterklaas. Je wordt geboren in Nederland. En dan begint iedereen (zeker als je een jaar of twee a drie bent)  over Sinterklaas rondom december. Zeker ook als het Sinterklaasjournaal op tv komt, wordt er nog meer bevestigd dat Sinterklaas bestaat. Vervolgens ook door je ouders. Die gaan helemaal mee in het verhaal. De juf op school heeft het over. Je wordt aan allerlei kanten getriggerd ‘Goh, Sinterklaas in het land, we moeten lief zijn’. Je krijgt cadeaus als je braaf bent op 5 december. Dus kinderen gaan dat geloven. Totdat je in groep 5 zit, volgens mij ben je dan een jaar of 10 en wanneer het grote geheim van Sinterklaas aan bod komt. Dan valt echt jouw hele leven uit elkaar. Ik weet niet hoe jij dat moment hebt ervaren, maar ik kan me dat nog heel goed herinneren dat ik echt dacht, “hè?” Nou, ik kon het gewoon niet geloven. En dat is natuurlijk omdat je het gevoel hebt dat iedereen tegen je heeft gelogen. Maar dat is natuurlijk helemaal niet waar. Maar dat is dus wel hoe jouw conditionering, hoe jouw mind gevormd wordt. Dat komt echt door jouw omgeving, door alles wat je hebt aangeleerd en door alles wat je hebt meegemaakt. En daarin kan je dus positieve affirmaties gaan gebruiken, maar als je niet aan die conditionering gaat werken, dan kan je lullen als brugman. Maar dan gaat het niet resoneren, dan gaat het niet pakken, dan ga je het niet geloven. Daarom is het belangrijk om als eerste stap voordat je aan de slag gaat met affirmaties,  jezelf beter leren te begrijpen. Dus ik kon wel tegen mezelf zeggen ik ben mooi, maar als ik mezelf niet begreep waarom ik me in de eerste instantie helemaal niet mooi vond, dan zou dat helemaal niet pakken. Dus de eerste stap is eigenlijk jezelf leren begrijpen en dat is door je oude verhaal eigenlijk op te schrijven.

Wat heb je allemaal meegemaakt? Dus eigenlijk je conditionering heel helder voor jezelf neerzetten. Wat zie ik als waarheid? Wat is me aangeleerd? Hoe kijk ik er zelf naar? Dus vanuit een breder perspectief. Want we worden allemaal gevormd door onze omgeving. Dus toen ik zelf mijn oude verhaal ging opschrijven over hoe ik ben gepest geweest, toen begon het, en dit waren de triggers. Door wat er tegen me werd gezegd, kon ik mezelf leren begrijpen waarom ik dus zelf ook die overtuiging had dat ik lelijk was. Als ik dat punt voorbij was gegaan, had ik het eigenlijk onderdrukt. Dan had ik tegen mezelf gezegd: “Nou Iris, het maakt niet uit wat je zelf denkt over jezelf, maar het is bullshit, want je bent gewoon mooi”. 

Ja, dan gaat je je mind niet veranderen, lieve schat. Dan ga je het onderdrukken en dat heeft geen nut. Vervolgens, als je helder hebt waar je vandaan komt, wat je al meegemaakt hebt en waardoor eigenlijk die conditionering, dus eigenlijk die verkeerde affirmatie, die verkeerde gedachte over jezelf is ontstaan, dan kan je het ook gaan ombuigen. Een belangrijke tool daarin, of één van de tools die je daarvan kan gebruiken, zijn natuurlijk affirmaties. Maar het is dan wel heel erg belangrijk dat je passende affirmaties gebruikt. Dus dat jij de woorden gebruikt die bij jou passen. Stel, als ik mijn eigen voorbeeld neem, als ik tegen mezelf zei: ”Ik ben lelijk en ik doe er niet toe”, juist om te buigen naar: “Ik ben prachtig en ik ben mooi”. Als ik dat zou zeggen tegen mezelf, zou ik daar helemaal niets van geloven. Dus je kunt wel tegen jezelf zeggen: “Ik ben prachtig, ik mag er zijn en de mannen staan voor mij in de rij”. Maar ik geloof dat niet in mijn kern. Dus waar ik eerst mee ben begonnen is: “Ik mag er zijn”. Gewoon heel simpel, gewoon erkennen dat ik er mag zijn. En dat geloof ik wel, want ik geloof dat ik ertoe deed en dat ik er nog steeds toe doe. En door dat zelf te herhalen ga je het stap voor stap opbouwen. 

Nog een voorbeeld. Stel: je wilt heel graag meer liefde voelen voor je lichaam. Je hebt misschien nog hele negatieve gedachten over je lichaam. ‘Ik heb een dikke buik, ik zie er niet uit, ik heb dikke billen..’. En dat je jezelf eigenlijk een beetje aardig aankijkt in de spiegel…. dan kun je wel tegen jezelf zeggen: “Ik heb een liefdevol lijf en ik ben prachtig”, maar dat resoneert echt totaal niet. Wat je dan wel kan doen is eigenlijk een stapje daaronder. Is zeggen: “Goh, ik heb een sterk lichaam. Ik doe er toe”. En jezelf verwonderen over wat jouw lichaam aankan. Dus dat je ook kan zien “Oh wauw, ik heb gewoon tien vingers die werken. Ik heb tien tenen die werken. Ik heb een lichaam dat volledig functioneert. Dat ervoor zorgt dat als ik ziek word door een griepje of wat dan ook, dat het zich herstelt. Het heeft een herstellend vermogen, een zelfherstellend vermogen. En het zorgt dat ik mijn leven kan leiden zoals ik ben”. Dus dat je veel meer eerst vanuit waardering naar je lichaam gaat praten en vervolgens naar liefdevol. Dus dan kun je zeggen: “Ik heb een prachtig lichaam, ik ben er trots op”. Maar daarvoor mag je dus eerst dankbaar zijn.

Eigenlijk kan je concluderen dat affirmaties ontzettend goed werken, maar dat je het wel op de juiste manier moet toepassen. Ga dus niet voorbij aan je eigen conditionering en aan je eigen waarheid. Waardoor komt het dat je nog bepaalde overtuigingen hebt die je eigenlijk graag wilt veranderen? Waar komen die vandaan? Waar zijn die ontstaan? Vervolgens kan je ze stap voor stap gaan opbouwen naar een waarheid die jou wel gaat dienen.