#2 F*ck de weegschaal

Herken jij jezelf in de volgende situatie? Het is maandagochtend. Je wordt wakker na een fantastisch weekend. Je hebt lekker met vriendinnen geborreld, de familie kwam nog langs en je ging nog even lekker uit eten. Het weekend was volgepland met allerlei leuke dingen. En daar hoort ook wel heel vaak lekker eten bij. En op maandagochtend word je wakker van een katertje. Niet zozeer van de alcohol, want we moeten gewoon weer aan het werk. Maar wel van iets anders. Want ja, was die grote hoeveelheid eten wel nodig? 

We willen allemaal zo graag afvallen. Je slentert uit je bed, je gaat halfslapend op die weegschaal staan om te kijken wat de schade is. Je ziet het getal op de weegschaal en je denkt “shit, dit was niet de bedoeling”. Je baalt ontzettend van jezelf, je neemt het jezelf ontzettend kwalijk en je begint je meteen wat dingen af te vragen. Was dat ene wijntje wel nodig? Die zak chips was misschien ook niet handig? Misschien kan ik komend weekend maar beter mijn leuke activiteiten of dat ene etentje afzeggen. Het wordt namelijk allemaal wel een beetje teveel van het goede. Het is eigenlijk allemaal voor niets geweest, en ik wil zo graag afvallen.

Ik herken dat echt als geen ander. Want als je mijn vorige podcast hebt geluisterd, weet je dat ik intussen ruim 30 kilo ben afgevallen zonder dieet. Daarbij was de weegschaal echt niet mijn beste vriendin. Want wat er eigenlijk gebeurt, dat je als het ware een haat-liefdeverhouding krijgt met de weegschaal. Als de weegschaal iets lager gaat dan dat je verwacht,  is het je beste vriendin. Dan ben je ontzettend vrolijk en enthousiast. Je trekt meteen een jurkje uit de kast en je voelt je goed. Je komt in een fijne flow terecht. Maar als weegschaal hoger uitvalt dan je hoopt of verwacht, is heel je week al verpest. Je hebt direct een schuldgevoel over al het eten.

Je baalt ontzettend van jezelf. Weet je wat je dan tegen jezelf zegt? Nu is het klaar. Nu is het echt klaar. We gaan nu weer normaal doen. Het is klaar met die wijntjes, het is klaar met die lekkere chocolade borrelplankjes, frietjes, noem het maar op. Wat gebeurt er? Je gaat alleen maar nog strenger worden voor jezelf. En dit klinkt als een ontzettend logisch verhaal, maar dat is het helemaal niet. Want genieten van eten is echt, naar mijn idee, en ik denk ook voor jou, het allerbelangrijkste wat er is.

Eten is juist iets heel tofs, maar je maakt er nu zoiets zwaars van. Je neemt het jezelf kwalijk dat je hebt genoten van het leven. En door op die weegschaal te gaan staan na zo’n gezellig weekend, trigger je eigenlijk enorm schuldgevoel. Er komt een ontzettend zwaar deken over dat hele leuke fantastische weekend te hangen. Maar dit is zo zonde! Er zijn echt tientallen redenen waarom het getal op de weegschaal anders uitpakt dan je wil. Zit je bijvoorbeeld in je menstruatieweek? Heb je wat zout gegeten? Heb je wat vetrijker of koolhydraatrijker gegeten? Heb je wat meer bewogen? Het is zo’n momentopname, maar we worden vaak helemaal gek gemaakt in de dieetwereld. We worden zo geconditioneerd dat het getal op de weegschaal ontzettend belangrijk is. Maar eigenlijk is het complete onzin. Want al die diëten die je hoort, zoals 10 kilo afvallen in 10 weken, is niet de standaard. Het is allemaal opgelegd vanuit de maatschappij. Wij denken eigenlijk dat ons lichaam als een machine werkt. 

Alles wat jij in de afgelopen jaren (en dit is misschien een beetje confronterend om te horen) hebt gegeten is niet er in drie weken af. Zo’n super healthy lifestyle is geen magic pill. Een lager getal op de weegschaal is eigenlijk een logisch gevolg dat jij lekker in je vel zit. Want als jij lekker in je vel zit, ga je jezelf voeden in plaats van vullen. Als jij rust in je hoofd hebt, dan ga je minder snel je emoties weg eten. Als jij balans ervaart in je leven, dat er voldoende ontspanning is, dat je voldoende slaapt, dat je lekker in je vel zit, dat je om hulp durft te vragen, dat je je laat supporten door je omgeving, dat er eigenlijk gewoon simpelweg rust is, dan zul je merken dat er ook rust ontstaat in je lichaam. En alleen dan ga je loslaten en ga je kilo’s afvallen. 

En toch staan we die maandag weer op de weegschaal. Maar die weegschaal is eigenlijk een soort van externe bevestiging. Het is een bevestiging die we vaak zoeken om te laten zien dat je goed bezig bent. Want als die kilo eraf is, krijgt je brein een soort bevestigingsstofje en dan ga je zo door. Maar waarvoor heb jij die bevestiging nodig? Dat komt omdat je nog heel erg zoekende bent wat voor jou werkt. Moet je echt die salade eten waar je niet heel erg gelukkig van wordt? Moet je elke dag met kwark ontbijten terwijl het echt je strot uitkomt? Moet je inderdaad weer het zoveelste koolhydraatarmedieet volgen, terwijl je echt wel heel erg dol bent op pasta’s en brood?

Eigenlijk heb je die weegschaal, die externe bevestiging, helemaal niet nodig. Het gaat veel meer om het innerlijke proces. Dus de rust in je gedachten, de rust in je zijn, rust en de balans in je leven, zodat je daardoor lekker in je vel zit. En dan als je lekker in je vel zit – dat mag eigenlijk je nummer 1 prioriteit worden – dan ga je kilo’s afvallen. 

Ik ben zelf ruim 30 kilo afgevallen zonder dieet. Ikzelf heb daar 2 jaar over gedaan. En dan denk je, 2 jaar? Dat is echt ontzettend lang. Maar het voelde niet als strijden, het voelde niet als ellendig, het voelde niet als zwaar. Ik leefde gewoon mijn leven en toen viel ik alsnog kilo’s af. Dus hou jezelf alsjeblieft niet voor de gek dat jij denkt dat je in 6 weken 4 of 5 kilo kwijt moet. Ik hoor vaak van mensen dat als ze zijn afgevallen, ze dan pas gelukkig zijn. Dan durven ze weer op de foto te gaan, dan zit ik lekker in mijn vel, dan ben ik zelfverzekerd, dan sta ik comfortabel voor de spiegel, dan durf ik in een bikini. Maar lieve schat, ik ga één klein ding tegen je zeggen.

Je problemen zijn niet opgelost als het getal om de weegschaal omlaag is. Want dat getalletje op de weegschaal weet alleen jij. Ik weet niet hoeveel je weegt. En eerlijk gezegd, dat maakt me ook niet zoveel uit. Misschien weet alleen je partner het, of 9 van 10 keer niet eens. Mijn vriend weet niet hoeveel ik weeg. Het zit allemaal in je hoofd. Je problemen zijn niet opgelost door het getal van de weegschaal omlaag te krijgen. Maar dat is wel wat ons brein ons doet geloven. “Als ik ben afgevallen, dan voel ik me comfortabel. Als ik 10 kilo lichter ben, dan kan ik die zomerjurkjes en lekker die bikini aan. Daarom ga ik nu even snel streng doorbijten, nog strenger worden voor mezelf, al die lekkere dingen ontzeggen, al die gezellige barbecues en feestjes uit mijn agenda schrappen. Ik wil er gewoon niet meer heen, want ik wil nu kilo’s afvallen, want de zomer staat voor de deur.” Ik kan uit mijn eigen ervaring vertellen, als ik niet aan mijn mindset had gewerkt, dan was ik nu, zelfs na 30 kilo afvallen, nog steeds niet tevreden met mezelf. Want dan zie je altijd weer dat ene randje over je broek of je buik die eigenlijk toch nog wel wat platter kan, of die billen die eigenlijk nog wat strakker kunnen. Je mind verzint altijd iets nieuws. En dan kan je wel tegen jezelf zeggen, ga nu even op mijn tanden bijten en doorbijten en al die leuke dingen uit mijn agenda schrappen, want dan ben ik daarna wel gelukkig. Maar als je dat niet bij de kern oplost, dan ligt een terugval heel snel op de loer. Als jij een bepaald dieet gaat volgen (en je bent al zo streng voor jezelf) leg je de lat zo hoog voor jezelf. In het dagelijkse leven, in je werk, in het eventuele gezin dat je hebt. Daarnaast doe je naast je werk ook nog heel veel dingen. Je bent gewoon een drukke vrouw. Je bent een vrouw, vriendin, dochter, moeder. We hebben al zoveel ballen de lucht in te houden. En dan komt dat gedoe rondom eten en die strijd rondom de kilo’s. Want zo voelt het voor je, dat weet ik zeker. Maar dat hoeft dus niet. Het mag echt anders. 

Maar nog heel even terug naar dat getalletje op de weegschaal. Er zijn tientallen redenen waarom het getal hoger of lager uitvalt dan je verwacht. Het is eigenlijk super logisch dat het getal fluctueert. De ene dag zal het bijvoorbeeld 64,6 zijn, daarna 65 en daarna 62. Dat heeft allemaal met de hormonen te maken. Het is eigenlijk best wel begrijpelijk dat er dus een halve kilo per paar dagen verschil is. Maar we laten ons dus helemaal gek maken. Want als jij dan net op de piek zit van bepaalde hormoonwisselingen, krijg jij ontzettend veel paniek. 

Je raakt simpelweg uit die goede flow en ga je weer die externe bevestiging zoeken. Maar wat super belangrijk is, is dat jij dus in die goede flow blijft zitten. Dat jij niet meer die externe bevestiging nodig hebt van dat getalletje op de weegschaal. De maatschappij koppelt er een waarde aan, maar jij mag dat getalletje los gaan koppelen. Het zegt helemaal niets. 

Daarvoor is het belangrijk om in die goede flow te blijven. Maar hoe doe je dat? Eén van de methodes waar ik heel groot fan van ben, zijn de non-scale victories. Dit zijn de overwinningen die jij ervaart waar geen enkele weegschaal bij te pas komt. Dus denk bijvoorbeeld aan dat ene compliment van je collega die zegt “Goh wat zie jij er goed uit, wat straal je, wat heb jij gedaan, ben je afgevallen, welk dieet heb je gevolgd?” Terwijl jij dan zegt “Ik heb geen dieet gevolgd”. Of denk maar aan die chocolade die je hebt afgeslagen, omdat je er oprecht geen zin in had. Je mag het wel, het is allemaal oké, je mag eten wat je wil. Maar op dat moment voelde je het gewoon niet. 

Misschien voelt dit nog als een brug te ver, maar ook jij kan dit waarmaken. Denk aan dat ene rokje die je weer wat beter past. Of dat je weer beter de trap omhoog kunt zonder uit te hijgen. Dat je gewoon wat lekkerder in je vel zit. Dat het gewoon even wat makkelijker gaat. En als jij je scherp houdt op die non-scale victories, dan wordt het proces eigenlijk super leuk. Dan ga je eigenlijk van non-scale victory naar non-scale victory. Dus in plaats van weegmoment op de weegschaal, ga je je eigen progressie inzien met de non-scale victories.

En dan realiseer je je welke vooruitgang je boekt. Ik zie zoveel verschil tussen bijvoorbeeld je relatie tot eten, je gedachtegang, hoe je met mensen omgaat, hoe je met jezelf omgaat, wat vaker rust inplannen voor jezelf, toch wat vaker nee zeggen, noem het maar op. Dat zijn allemaal hele belangrijke non-scale victories om ervoor te zorgen dat je lekkerder in je vel zit. En door je daar op te gaan focussen, zul je ook merken dat je veel meer non-scale victories gaat zien. Daarmee wordt het proces alleen maar leuk. En echt, als je mij 10 jaar geleden had verteld dat afvallen een leuk proces is, dat het eigenlijk geen strijd is, maar een journey, eigenlijk een reis naar zelfontwikkeling, jezelf beter leren kennen en daardoor eigenlijk de beste versie worden van jezelf, dan had ik echt met open mond naar je gekeken. Want naar mijn idee was het altijd strijden, ellende, afzien, doorzetten, nog meer verdriet en nog meer bevestiging dat ik het niet kon.