#3 Dieet mindset: zo kom je ervan af!

Voordat we dieper ingaan op mindset, ben ik heel erg benieuwd of jij het volgende gedrag herkent. Dat je alleen maar lekker eten haalt voor in het weekend, dus bijvoorbeeld de borrelnootjes en de chipjes. En dat je dit dus doordeweeks niet eet, en daarom niet eens in huis hebt. En dat eten super zonde is om weg te gooien. Je eet nog liever een zak chips leeg, ook al vind je hem niet meer lekker en is hij half taai. En als er vrienden langskomen, dan weet je niet waar je alle hapjes vandaan moet halen. Je rent bij wijze van spreken nog naar de supermarkt toe om maar een voorraad in te slaan. Want weet je, hapjes en borrelnootjes, dat hoort er tenminste bij. Dat is gezelligheid, dat is gastvrijheid.

Elke keer begin jij ook maar weer aan een dieet, want je bent er heilig van overtuigd dat dat de enige manier is om aan een gezond gewicht te komen. Wat interessant is om te weten, is dat bepaald gedrag wordt getriggerd door jouw gedachten. Dus waarschijnlijk ben jij er nu heilig van overtuigd dat afvallen ontzettend moeilijk is en dat je vooral niks lekkers mag eten. En ook al voelt het als volhouden, je doet het toch. Je denkt ook dat wanneer je slank bent, je eindelijk gelukkig bent. En ook gedachten als “Vandaag is al verpest, want vandaag heb ik al iets lekkers gegeten”. Dat komt dus ook weer door een gedachte. Je denkt dus dat je niks lekkers mag eten. Dit allemaal samen – dus het gedrag en de gedachte – dat noem ik een dieetmindset. Maar waar komt dat eigenlijk vandaan, zo’n dieetmindset? Want echt heel blij word je er niet van. Dat heeft onder andere te maken met je verleden. Dus waarschijnlijk heb je zelf ook alle mogelijke diëten geprobeerd (of op z’n minst een aantal). Misschien heb je een moeder die heel veel liep te struggelen met eten en was dat altijd een ding. Ze at bijvoorbeeld misschien nooit aardappelen omdat ze dacht dat ze daar dik van werd. 

Maar het heeft ook te maken met je opvoeding. Want wat waren bij jou de eetregels? Had je bijvoorbeeld alleen maar cola en chips in het weekend en op woensdagmiddag en doordeweeks niet? Of was er allerlei lekker eten in overvloed en kon je het pakken wanneer je het wilde? Daarnaast speelt de maatschappij ook een hele belangrijke rol rondom jouw mindset. Daarmee bedoel ik bepaalde standaarden van de mensen waar je mee omgaat, wat je leert op school, snoep verstandig, eet een appel, etc. Dit soort dingen zul je vast regelmatig gehoord hebben als kind. Eigenlijk word je daarin dus gevormd naar een mindset rondom eten. En dat vormt dus dan ook weer door alle diëten die je hebt geprobeerd naar een dieetmindset. Het enige waar jij constant aan denkt is aan eten. Doe ik het wel goed? Is het wel gezond genoeg? Mag ik dit nog wel eten? Oh de dag is verpest, ik had die koekjes echt niet moeten eten. En voordat je het weet heb je spijt en eet je daarom maar het hele pak leeg. Het kan maar op zijn, denk je dan, zodat het morgen niet nog eens gebeurt. Zo kom je echt in een vicieuze cirkel terecht. 

Maar het belangrijkste is, hoe kom je eigenlijk van zo’n dieetmindset af? Wat daar ontzettend belangrijk aan is, is vooral eerst te leren begrijpen waar dit vandaan komt. Hoe ben je opgevoed, wat waren de overtuigingen rondom eten, wat heb je meegemaakt rondom eten? Was er bijvoorbeeld eten in overvloed of was er juist heel veel schaarste? Dit heeft zich natuurlijk onbewust allemaal in jouw koppie afgespeeld. Als jouw moeder heel veel diëten heeft gevolgd, is dat het enige wat jij kent. Maar het belangrijkste is dat jij deze vicieuze cirkel kunt doorbreken. Stel dat je kinderen hebt, dan wil jij niet dat ook jouw kinderen weer op dieet gaan om af te vallen. Maar daarvoor moet jij dus echt van die dieetmindset afkomen. En wat daarin dus ook een hele belangrijke pijler is, is het oordeel rondom eten loslaten. We zijn zo erg geneigd om eten te labelen als gezond en ongezond. Dat hebben wij geleerd vanuit vroeger. Dat komt omdat onze hersenen heel graag in hokjes denkt. Dan kunnen wij begrijpen waar het vandaan komt. Dus chips is ongezond, friet is ongezond, pizza is ongezond. En een appel is gezond, een salade is gezond. En zo heb je nog tientallen andere voorbeelden wat gezond zou moeten zijn. Maar wie heeft jou gezegd dat dat gezond is? Wederom: jouw opvoeding en de maatschappij. Maar hebben ze wel gelijk? Natuurlijk is een salade veel voedzamer dan een frietje. Daar is eigenlijk weinig discussie over mogelijk. Maar het betekent niet dat een frietje ongezond en slecht is. Alles valt en staat met het oordeel dat jij eraan hangt en hoe jij eten ziet. Daarom ben ik ook zo’n fan van voedingsdagboek bijhouden, omdat het echt met de neus op de feiten laat drukken “Goh, dit is gewoon eten”.

Eten is feitelijk gewoon energie. Het is een beetje afhankelijk van hoe jij die energie in gaat richten voor jezelf. Eigenlijk kun je calorieën bijvoorbeeld zien als het zakgeld wat jij gaat verdelen over de dag. Ben jij aan het sparen of ben je het aan het uitgeven? En dan krijg je een spelletje. Net zoals als je graag wilt sparen om die nieuwe auto te kopen, ga je ook een spelletje spelen om te gaan bezuinigen om niet drie keer per week uit eten, maar dan ga je twee keer per week uit eten. Zo kan je dat ook zien met eten en het oordeel erover. Maar het oordeel hang jij er uiteindelijk zelf aan. Wanneer jij pizza eet en je bent er heilig van overtuigd dat het ontzettend ongezond is, dan ga jij je dus ook heel slecht voelen. Maar als jij zegt “Goh, een pizza is een pizza”, dan is dat prima. Dan kun je er ook van genieten. En dan zal je ook merken dat je er ook niet nog een enorm glas cola of een ijsje er achteraan wilt hebben. Dan haal je gewoon voldoening uit die ene pizza. Want laten we eerlijk zijn, pizza is fantastisch! Ik vind het zo lekker, ik kan er echt ontzettend van genieten. En dat gun ik jou ook, maar daarvoor moet je dus eerst het oordeel rondom eten eraf halen. Ik zal een aantal veel voorkomende oordelen rondom eten delen en hoe je daarmee om kan gaan, zodat je daar wat handvatten uit kan halen. 

Een groot oordeel die ik vaak voorbij zie komen is “Oké, ik heb nu ongezond gegeten, de dag is verpest, ik kan maar beter alles eten wat los en vast zit, want morgen mag het niet meer”. Maar wie zegt dat jij morgen niet meer iets lekkers mag eten? En wie zegt dat het zo slecht is geweest? Wie zegt dat de dag verpest is, omdat je toevallig een paar blokjes Tony’s Chocolonely hebt gegeten? Nee, het hangt echt aan het oordeel dat jij eraan geeft, maar ook de keuzes die je dan in het vervolg van die dag maakt. Als je jezelf bewust hebt gevoed, dan kunnen die paar blokjes Tony Chocolonely echt geen kwaad. Al eet je een halve reep, dat maakt helemaal niets uit. Wanneer het een uitdaging wordt, of een probleem, net hoe je het wilt noemen… Ik hou liever van het woord uitdaging. Is dat als jij elke dag een halve reep of een hele reep Tony’s gaat eten? Ja, dan is er zeker werk aan de winkel. Maar als je het een keer op een dinsdag eet, wie zegt dat je alleen maar chocolade ‘s avonds op de bank mag eten? Dat is dus wederom een oordeel. Wat hierin belangrijk is, is dat je jezelf toestemming geeft dat jij dus mag genieten van die chocolade.

Het volgende oordeel is het is weekend. “Nu mag ik helemaal los gaan”. Herken je dat? Dat je dan denkt “Yes, it’s Friday night. Kom maar door met de wijntjes, de borrelhapjes en de bitterballen. Heerlijk!” Maar wie zegt dat jij dat wijntje, dat borrelhapje en die bitterballen alleen in het weekend mag eten? Waarom mag dat niet op een dinsdagavond? Dat kan toch prima? Wat heel erg voor je gaat helpen is dat jij eten gaat loskoppelen van bepaalde momenten. Een koekje bij de koffie kan alleen als er bezoek komt. Het helpt je om die momenten los te trekken. Dus ga eens een keer een taartje eten als je toevallig bij de bakker bent. Fuck it, haal het gewoon. Bestel het, neem het mee, geniet er lekker van met een kopje thee! Helemaal in je eentje. Het hoeft niet per se op een verjaardag te zijn of met een hele groep mensen. Op die manier ga je je mindset dus ook trainen dat je dus alles mag eten wat je wilt. We gaan beginnen met onszelf te trainen, dat je alles mag eten wanneer je het wil en wanneer je er maar zin in hebt. Dus het is dinsdagmiddag, drie uur ‘s middags. En dan denk je “Nou, ik heb me toch een partijtje zin in Croky paprikachips? Nou, toevallig heb ik die nog in de kast liggen. Dat is handig”. Dus je pakt die zak chips en je gaat lekker eten.

Het oordeel hebben we er al afgehaald dat het ongezond is. We hebben het oordeel al afgehaald dat het alleen maar in het weekend of ‘s avonds mag. Oké, en dan is die zak open. Je gaat beginnen met eten. En op een gegeven moment, na een paar happen, denk je… “Nou, weet je, de smaak verandert of hij begint een beetje taai te worden”. Of misschien ben je al voldaan, dat kan ook. En op dat moment komt er weer een oordeel, een gedachte.

“Nou, de zak is eenmaal open. Ik kan hem maar beter opeten, want anders is die chips taai, en dat is zonde”. Chips, laat ik eerlijk zijn, het is alleen het lekkerste als je hem net open hebt gemaakt. Hij moet niet een paar uur open liggen, want dan wordt hij gewoon taai en muf en dan smaakt hij gewoon niet meer lekker. Dus wat ga je dan vervolgens doen? Je gaat heel die zak leeg eten. Omdat je denkt “Oké, dit is nu mijn enige moment”. Maar wat ik op zo’n moment doe, als ik merk dat zo’n zak chips open is en ik heb ervan genoten, ik gooi hem gewoon weg. Want heel eerlijk, de zak heeft zijn dienst gedaan. “Eten weggooien, dat is toch zonde?! Er zijn zoveel mensen die honger lijden!” denk je nu waarschijnlijk. Maar je raadt het al, dat is ook weer een oordeel.

Ik heb zelf heel veel gereisd in mijn leven. Ik heb heel veel armoede en honger gezien bij andere mensen. Dat breekt echt mijn hart. Dus don’t get me wrong. Maar waar ik hier vanaf wil halen is die dieetmindset dat de zak leeg moet als hij open is. Wat mij dan helpt is dan ook echt te zeggen “Goh deze Croky paprikachips heeft zijn dienst voldaan. Het was super lekker, Ik heb ervan genoten, mijn behoefte is voldaan”.

Ik ben dankbaar dat ik in staat ben om naar de supermarkt te gaan en een zak chips te kopen. Maar that’s it. Het is prima zo. Dus ik gooi hem weg. Het is daarna uit m’n hoofd, het is daarna klaar. En je komt hem daarna ook niet meer half openliggend in de voorraadkast tegen, wat bij jou de gedachte triggert “Ohh hij is open, ik kan hem beter leegeten!” Dus zo doorbreek je letterlijk die gedachte. En opnieuw: het belangrijk is rondom een dieet mindset, is jezelf toestemming geven dat jij alles mag en kan blijven eten wat je wilt.

Je hoeft niet op dieet om kilo’s af te vallen, sterker nog; liever niet. Dieet is echt de grootste bullshit die er is. Maar dan denk je vaak ook alweer “Oké, maar als ik mezelf toestemming geef, dan gaat het helemaal fout. Dan gaan al de remmen los, dan is er geen houden aan. Dan ga ik elke dag het ‘ongezond’ eten”. Maar lieve schat, als jij elke dag een pizza gaat eten, van maandag tot en met zondag, denk jij dat jij zondag nog met net zoveel plezier die pizza opeet als die maandag ervoor? Ik denk het niet. En misschien is het wel, misschien ben jij super gek op pizza, maar als je twee weken lang elke dag pizza eet, dan ben je er echt wel klaar mee. En je mag er dus echt op gaan vertrouwen dat jouw lichaam de grenzen gaat aangeven. Jouw lichaam wil gevoed worden door voedzame producten waar energie uitgehaald wordt, waardoor je alles kan doen wat jij wilt. Daarvoor is dus het voedzame eten heel belangrijk. Dat gaat dus niet zeven dagen lang alleen op pizza. Dus probeer de behoefte te achterhalen wat je daadwerkelijk nodig hebt als je zin hebt in zoetigheid. Waarschijnlijk zit er een heel andere soort behoefte achter. Misschien heb je een ontzettend drukke dag gehad. Iedereen trok aan je en iedereen had wat van je nodig. Misschien heb je dan ‘s avonds niet zozeer behoefte aan die Tony chocoladereep, maar behoefte aan echte ontspanning.